HAYVAN ÇİFTLİĞİ

Hayvan Çiftliği: Bir Peri Masalı; orijinal adıyla Animal Farm: A Fairy Story, George Orwell tarafından Stalinizm rejiminin ağır bir eleştirisi olarak yazılmıştır. Orwell Totaliter rejimlere karşıt olan bir solcudur ve Sovyetler Birliği’nin kuruluşundan itibaren gerçekleşen önemli olayları mecazi ve mizahi bir anlatımla okuyucularına aktarmıştır. 

 

     1945’te Londra’da basılan kitap, çok olumlu eleştiriler almıştır. 2. Dünya Savaşı sıralarında kitap İngiltere’de sansürlenmiştir, çünkü İngiltere o dönemdeki müttefiklerini kızdırmak istememiştir.

 

      Hayvan Çiftliği, 1954’te Joy Batchelor ve John Halas tarafından renkli bir animasyon filmine uyarlanmıştır ancak CIA tarafından filmin içeriği değişikliğe uğratılmıştır. Daha sonra 1999’da John Stephenson tarafından bir televizyon filmine dönüştürülmüştür. Hayvanları ünlüler seslendirmiştir. 

 

Roman, 1954 yılında Halide Edip Adıvar tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir. 

 

 

 

  Stalinizm Nedir?

      Stalinizm, Sosyalizmin bir varyasyonu olmakla birlikte Sovyetler Birliğini ve dünyadaki diğer komünist partileri şekillendirmiştir. Stalinist görüşte geniş bir sanayileşme ve kamulaştırma programıyla komünizmin kurulması düşüncesinin üzerinde duruluyordu. Sanayinin çok hızlı gelişmesi ve SSCB’nin 2. Dünya Savaşında galip gelmesiyle bu düşünceye dünyaya yayıldı ve Stalin’in ölümünden sonraki on yılda parti komünizmin kurulmasına alt yapı oluşturacak bu programı benimsedi.

 

Joseph Stalin

     Stalin 1928-1953 yılları arasında iktidara gelmiştir. Bu 25 yıllık süreçte 2. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş yıllarında Rusya tüm dünya için bir Sosyalizm örneğiydi; buna bağlı olarak dünyadaki tüm sol ifadeler buna kaydı. Bugün bile Rusya hala sol zihnin bir örneği olarak görülür. Ancak bu dönemden sonra Sosyalizm diye bir şey kalmamıştır; özellikle de Avrupa’da Marksizm ve Enternasyonalizme dönülmüştür.

     Stalinizm bir ideolojiden çok bir yönetim şekli olarak görülmüştür. Stalin ideoloji olarak “Marksizm” ve “Leninizm”i benimsemiştir ve kendisini Marks ve Lenin gibi teorisyen olarak değil Sovyetler Birliğinin kurucusu olarak gösterir. Ancak büyük Marksist eleştirmenler Stalinizm’in ne Leninizmle, ne de Marksizm ile bir alakası olduğunu söyler, çünkü Stalinizm’in Rusya’da bir çeşit bürokratik devlet Kapitalizmi olarak yaşandığını ileri sürerler.

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

"Bütün hayvanlar eşittir. Ama bazı hayvanlar öbürlerinden daha eşittir." 

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

"Hayvanizm"in ilkeleri:

- İki ayakla yürüyenler hepsi kötüdür.

- Dört ayakla ve kanatla yürüyenler dosttur.

- Hiçbir hayvan elbise giyemez.

- Hiçbir hayvan yatakta uyuyamaz.

- Hiçbir hayvan alkol alamaz.

- Hiçbir hayvan başka bir hayvanı öldüremez.

  

Kim Kimdir?

Napoleon

Romanın en başından itibaren Napoleon yozlaşmış bir fırsatçı olarak karşımıza çıkıyor. Tüm erken toplantılarda bulunmasına rağmen Napoleon devrime hiçbir katkıda bulunmuyor – ideolojinin oluşumunda ve bununla birlikte gelen kanlı mücadelede, yeni toplumun kendini oturtma çabalarında hiçbir etkisi görülmüyor. Hiçbir zaman Hayvan Çiftliğinin gücüne bir ilgi göstermiyor ve sadece üzerinde sürdüğü hükmü umursuyor. Bu yüzden kendine yüklediği tek sorumluluk köpek yavrularının eğitimi, ve bunu da kendi çıkarı için yapıyor.  Napoleon, doğrudan Sovyet diktatör Joseph Stalin’in bir modeli olarak yaratılmış olsa da daha geniş bir açıdan bakarsak insanlık tarihi ve belirgin bir sıklıkla yirminci yüzyılda ortaya çıkmış tüm politik tiranları sembolize eder. Adaşı da zaten onu yükselten demokratik prensiplere ihanet eden komünist lider, Fransız general Napoleon’dur.

  

Boxer 

Romandaki en sempatik karakter olan Boxer, işçi sınıflarının en iyi özelliklerini ortaya koyar: kararlılık, sadakat, çok büyük iş gücü. Ancak ne yazık ki bunlara ek olarak da işçi sınıflarının en büyük zayıflıklarını da barındırır; politik yozlaşmanın en açık örneklerini bile görememe, ve “aydın kesme” naif bir güvenle bağlanma. Boxer, domuzlar tarafından Bay Jones tarafından çalıştırıldığından çok daha fazla çalıştırlıyor ve çalışma koşulları da daha zarar verici oluyor. Ancak tüm bu çabayı göstermesine rağmen domuzlar için o sadece bir alet. Boxer, elit kesim tarafından yürütülen politik dramın altında görünmeyen tüm emekleri sembolize eder. Bit tutkal fabrikasındaki trajik ölümü ise domuzların ihanetinin büyüklüğünü öne çıkarır. Bu durum ayrıca da ölümüne yollanmadan önce çiftliği ayakta tutan kişinin Boxer olduğu gerçeğine ışık tutar.

Snowball

Leon Trotsky

Orwell, Snowball karakterine genel olarak pozitif bir kişilik yüklemiştir. Leon Trotsky’nin paraleli olarak yaratılmış olan Snowball tüm kalbiyle kendini Hayvan Çiftliği’nin altyapısını geliştirmeye ve Hayvanizm akımını yaymaya adayan heyecanlı bir ideolog olarak ortaya çıkar. Ancak ne yazık ki bu idealistliği onun düşüşüne yol açar. Sadece mantık ve konuşma becerilerine güvenen Snowball, Napoleon’un kuvvetine karşı koyamaz.  Orwell Snowball karakterini çekici bir “ışık” olarak aktarmış olsa da onu bir ideoloji haline getirmekten kaçınmıştır, ve ona bir takım ahlaki kusurlar yüklemiştir. Örneğin Snowball, domuzların diğer hayvanlardan üstün olduklarını kabul etmiştir. Ayrıca Hayvan Çiftliği’nden uzaklaştırılmasaydı  yel değirmeni gibi büyük projelere duyduğu saplantılı heyecan onu aşırı megalomanlığa götürebilirdi.

Orwell bu karakterle bize devlet yozlaşmasını engellemenin yolunun prensipli kimseleri yükseltmekle olmadığını göstermiş ve asıl yozlaştıran şeyin gücün kendisi olduğunu anlatmaya çalışmıştır.

Squealer

 Domuz Squealer dili ve konuşma sanatını kullanarak Napoleon’un davranışlarını ve politikalarını diğer hayvanlara kabul ettirme görevini üstlenmiştir. Bunu yapmak için her türlü yönteme başvurmuştur. Örneğin dili basitleştirme yoluna başvurarak koyunlara  “Dört ayak iyi, iki ayak daha da iyi!” sözünü ezberletmiştir, ve bu da konuyu tartışmaya kapatmıştır. Ya da dili fazla karmaşıklaştırarak eğitim görmemiş hayvanların kafasını karıştırmıştır. Bunun bir örneğini hayvanlara domuzların fazla süt ve elma yeme nedeninin çiftliğin “beyin çalıştırıcıları” olmalarına bağlaması ve bu yemekleri yoldaşlarının iyiliği için yedikleri fikrini kabul ettirmesinde gözlemleyebiliriz. Squealer sayesinde hayvanların beyninde bir kendine güvensizlik ve çaresizlik duygusu oluşmuştur ve buna bağlı olarak hayvanlar domuzların önderliği olmadan yaşayamayacaklarını düşünmeye başlamışlardır. Squealer’ın vicdan eksikliği ve liderlerine karşı olan tereddütsüz sadakati sözsel sanatlardaki ustalığıyla birleşince bu durumun onu herhangi bir tiranlık için çok iyi bir propagandacı yapacağını görebiliriz.

 

 

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

 

 İngiltere'nin ve İrlanda'nın bütün hayvanları,
 Bütün ülkelerin, bütün iklimlerin hayvanları,
 Kulak verin müjdelerin en güzeline,
 Düşlediğimiz Altın Çağ önümüzde.

 Er geç bir gün gelecek,
 Zorba İnsan devrilecek,
 İngiltere'nin bereketli topraklarında
 Yalnızca hayvanlar gezinecek. 

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

 

 

Pink Floyd’un “Animals” albümü konusunu George Orwell’in Hayvan Çiftliği kitabından alır. Roman Stalinizm’i eleştirirken, albüm Kapitalizm’i eleştirir. Domuzlar yöneticileri, köpekler kanun adamlarını, koyunlar ise halkı sembolize eder. Albümdeki “Sheep” şarkısındaki “Tanrı benim çobanımdır” sözü, Eski Ahit’teki “Psalm 23” ayetine gönderme yapar. 

 

Şarkılar:

- Pigs On the Wing (Part. 1)
- Sheep
- Pigs (Three Different Ones)
- Dogs
- Pigs On the Wing (Part 2)

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

  1999 - Animal Farm (Hayvan Çiftliği) - Fragman

 

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_